40 ปี We are the World
คอลัมน์: เซาะร่องเสียง
โดย นกป่า อุษาคเณย์
ดูเหมือนบทเพลง We Are The World จะห่างหายไปจากการรับรู้ของหลายคนเป็นเวลานาน แต่เมื่อไม่นานมานี้ คือปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมา Netflix เปิดฉายสารคดีเบื้องหลังการทำงาน We Are The World
ทำให้หลายคนหันกลับไปฟังบทเพลงนี้กันอีกครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คนรุ่นใหม่ที่เกิดไม่ทันปรากฏการทางดนตรีระดับโลก ที่สามารถพูดได้เต็มปากว่า ชาติหน้าก็ไม่มีทางทำได้อีก
เพราะ We Are The World เป็นมากกว่าบทเพลง เพราะ We Are The World เป็นเรื่องราวของผู้คน เพราะ We Are The World เป็นการรวมตัวของศิลปินอเมริกันระดับโลก ที่สามารถพูดได้เต็มปากว่า ไม่ว่าชาตินี้หรือชาติหน้า ก็ไม่มีทางที่จะมารวมตัวได้อีก
Harry Belafonte เจ้าของบทเพลงอมตะ Day-O https://www.youtube.com/watch?v=H5dpBWlRANE เป็นผู้จุดประกายการสร้างสรรค์บทเพลง We Are The World ภายใต้โครงการ USA for Africa
โดยคำว่า USA for Africa คือชื่อกองทุนที่จะมีการแต่งตั้งทีมงานเฉพาะกิจให้เข้ามาบริหารจัดการ และคำว่า USA ย่อมาจากคำว่า United Support of Artists และส่งนัยถึงประเทศสหรัฐอเมริกาได้อย่างลงตัว
Harry Belafonte บอกว่า เขาได้แรงบันดาลใจจากโครงการการกุศล Band Aid ซึ่งประสบความสำเร็จเป็นอย่างสูงจากบทเพลง Do They Know It’s Christmas? โดยนักดนตรีอังกฤษและไอริช
“ผมอยากทำแบบนั้นบ้างในอเมริกา เพื่อช่วยเหลือผู้อดอยากในแอฟริกาต้นตระกูลคนผิวดำทั่วโลก” Harry Belafonte กระชุ่น
เพื่อให้เป็นภาพ “ศิลปินผิวดำ” ช่วยเหลือ “คนผิวดำ” ด้วยกัน Harry Belafonte จึงเจาะจงไปที่ “ศิลปินผิวสีชาวอเมริกัน” ชื่อแรกที่ผุดขึ้นมาก็คือ Lionel Ritchie ที่นอกจากจะเป็นที่ยอมรับจากผลงานแล้ว ในทางส่วนตัว Lionel Ritchie ได้รับการยอมรับจากเพื่อนศิลปินด้วยกันเป็นอย่างสูง
ทันทีที่ทราบข่าว Lionel Ritchie ตอบรับ และออกปากชักชวน Stevie Wonder เข้ามามีส่วนร่วมในโครงการนี้อีกคน
ในส่วนของโปรดิวเซอร์นั้น Harry Belafonte ขอเป็น Quincy Jones โปรดิวเซอร์มือทองหมายเลข 1 ของวงการในขณะนั้น และก็เป็น Quincy Jones ที่เป็นผู้ชักชวน Michael Jackson ให้มาเข้าร่วมโครงการพร้อมทีมนักดนตรีในห้องอัดจากอัลบั้ม Thriller ของ Michael Jackson ที่ Quincy Jones เป็นโปรดิวเซอร์
Michael Jackson รับหน้าที่แต่งคำร้อง และทำนอง โดยมี Lionel Ritchie เป็นผู้ประพันธ์ร่วม โดย We Are The World เป็นบทเพลงที่แต่งเสร็จสมบูรณ์ก่อนจะถึงกำหนดการบันทึกเสียงเพียงแค่คืนเดียว ทั้งเนื้อร้อง ทำนอง การเรียบเรียงเสียงประสานทั้งหมด
ทีมทำเดโมประกอบด้วย Quincy Jones, Michael Jackson, Stevie Wonder กับ Lionel Ritchie และทีม Backup ของ Michael Jackson ในอัลบั้ม Thriller โดยบันทึกเสียงกันที่สตูดิโอ Lion Share ของ Kenny Rogers
วันที่ 25 มกราคม ปี 1985 Ken Kragen ผู้จัดการของ Harry Belafonte ประธานกองทุน USA for Africa ได้เรียกประชุมทีมงาน เพื่อกำหนดวัน เวลา และสถานที่ในการบันทึกเสียงครั้งนี้
สรุปว่าจะเป็นวันที่ 28 มกราคม ซึ่งตรงกับวันประกาศผล The American Music Awards ประจำปี และเลือกสตูดิโอ A&M เนื่องจากอยู่ใกล้กับสถานที่จัดงาน
โดยในวันนั้นเหล่าศิลปินชั้นนำของอเมริกากว่า 45 คน เมื่อเดินมาถึงประตูทางเข้าห้องอัดเสียง ทุกคนจะเห็น Post-it แปะติดอยู่ตรงหน้าประตูด้วยข้อความที่เขียนว่า Check your egos at the door โปรดทิ้งอัตตาของคุณไว้ที่หน้าประตู
เนื่องจากทั้งหมดเป็นศิลปินระดับโลก ที่คงจะไม่มีใครยอมใคร และพร้อมจะหัวเสียได้ตลอดเวลาเมื่อสถานการณ์ไม่ได้ดังใจ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาระหว่างการบันทึกเสียง Check your egos at the door คือคำเตือนที่ทุกคนต้องปฏิบัติตาม ซึ่งก็ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี
สำหรับลำดับการร้อง มีดังนี้ Lionel Richie, Stevie Wonder, Paul Simon, Kenny Rogers, James Ingram, Billy Joel, Tina Turner, Michael Jackson, Diana Ross, Dionne Warwick, Willie Nelson, Al Jarreau, Bruce Springsteen, Kenny Loggins, Steve Perry, Daryl Hall, Huey Lewis, Cyndi Lauper, Kim Carnes, Bob Dylan และ Ray Charles
สำหรับ Harry Belafonte เจ้าของเพลง Day-O ผู้ริเริ่มโคงการ ไม่ได้ร้องเดี่ยว แต่ช่วยร้องท่อนสร้อยแทน เหมือนกับ Bette Midler, Smokey Robinson, The Pointer Sisters, LaToya Jackson, Sheila E., Waylon Jennings และ Bob Geldof ศิลปินคนเดียวที่ไม่ใช่คนอเมริกันซึ่งเป็นผู้จัดงาน Band Aid
We are the World ออกวางจำหน่ายในวันที่ 7 มีนาคม ปี ค.ศ. 1985 พร้อมด้วยสินค้าหนังสือ โปสเตอร์ และเสื้อยืด ที่คนทั่วโลกสามารถสั่งซื้อได้ ตราบถึงปัจจุบัน We are the World ทำรายได้สูงถึง 63 ล้านเหรียญสหรัฐฯ โดย 90% ถูกส่งต่อไปเป็นความช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ในแอฟริกาตามเป้าหมาย ส่วนอีก 10% กระจายสู่โครงการช่วยเหลือผู้ยากไร้ในอเมริกา
ความสำเร็จของ We are the World ก่อให้เกิดงานแสดงดนตรีเพื่อการกุศลต่างๆ ตามมา แม้ทุกวันนี้จะผ่านมานานเกือบ 40 ปี แต่ We are the World ไม่เคยลดมนต์ขลัง เพราะ We are the World ถูกสร้างขึ้นจากหัวใจ และจิตวิญญาณของทุกคนที่หลอมรวมกัน
เชื่อได้ว่า หากคุณได้ฟังในวันนี้ ยังสะทกสะท้านไม่เสื่อมคลาย
There comes a time
When we heed a certain call
When the world must come together as one
There are people dying
Oh, and it’s time to lend a hand to life
The greatest gift of all
We can’t go on
Pretending day-by-day
That someone, somewhere soon make a change
We’re all a part of God’s great big family
And the truth, you know, love is all we need
We are the world
We are the children
We are the ones who make a brighter day, so let’s start giving
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
Oh, send them your heart
So they know that someone cares
And their lives will be stronger and free
As God has shown us by turning stones to bread
And so we all must lend a helping hand
We are the world
We are the children
We are the ones who make a brighter day, so let’s start giving
Oh, there’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
When you’re down and out, there seems no hope at all
But if you just believe there’s no way we can fall
Well, well, well, well let us realize
Oh, that a change can only come
When we stand together as one, yeah, yeah, yeah
We are the world
We are the children
We are the ones who make a brighter day, so let’s start giving
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
We are the world
We are the children
We are the ones who make a brighter day, so let’s start giving
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and mee
We are the world (are the world)
We are the children (are the children)
We are the ones who’ll make a brighter day, so let’s start giving (so let’s start giving)
There is a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
Oh, let me hear you!
We are the world (we are the world)
We are the children (said we are the children)
We are the ones who’ll make a brighter day so let start giving (so let’s start giving)
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me, come on now, let me hear you
We are the world (we are the world)
We are the children (we are the children)
We are the ones who’ll make a brighter day so let’s start giving (so let’s start giving)
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me, yeah
We are the world (we are the world)
We are the children (we are the children)
We are the ones who’ll make a brighter day so let’s start giving (so let’s start giving)
There’s a choice we’re making
And we’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
We are the world (are the world)
We are the children (are the children)
We are the ones who’ll make a brighter day so let’s start giving (so let’s start giving)
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me
We are the world, we are the world (are the world)
We are the children, yes sir (are the children)
We are the ones that make a brighter day so let’s start giving (so let’s start giving)
There’s a choice we’re making
We’re saving our own lives
It’s true we’ll make a better day, just you and me, ooh-hoo!
We are the world (dear God) (are the world)
We are the children (are the children)
We are the ones that make a brighter day so let’s start giving (all right, can you hear what I’m saying?)
There’s a choice we’re making, we’re saving our own lives
ชีวิตสัมพันธ์ We are the World แบบไทยไทย
เจ้านกเอย เจ้าเคย อยู่บนกอไผ่
กู่ขัน บทเพลงจากใจ
ชมไพร ชมพฤกพนา
ส่งสำเนียง เสียงธรรมชาติ สร้างมา
ผสมเสียงเพลง พฤกษา
ที่มา ของเสียงดนตรี
กู่เรื่องราว บอกกล่าว ถึงความรู้สึก
เป็นเพียง สามัญสำนึก
แหละการ ห่วงหาอาทร
ตอนนี้เรา
สิ้นเงาไม้ ไม่เหมือนก่อน
ชุ่มชื่น กลับกลายเป็นร้อน
เป็นแรง ระแหงระเหิด
ความแห้งแล้ง ความชุ่มชื้น
อย่างไหน ที่เราชอบใจ
ความร่ำรวย ความยากจน
อย่างไหน ที่คนชอบกัน
มันอยู่ที่ความ สมบูรณ์
ของหมู่ แมกไม้
ต้นสาย ต้นน้ำลำธาร นะ
มาจากป่า สู่เมือง
จากเขา ทะมึน
หล่อเลี้ยงผู้คนในแท่นคอนกรีต
ยามนี้เราจึงมาร้องเพลง
เพื่อบอกบรรเลงเสียงเพลงจากใจ
เมืองนั้นมีความศิวิไล
เมื่อมีป่าไม้ต้นน้ำลำธาร
มีนกกา หากิน บินว่อน
เหลือแม่ ลูกอ่อน
มีนม ให้ลูกกิน
คนหากิน สัตว์หากิน
เราไม่เบียดเบียนกัน และกัน
ต้นไม้งาม คนงดงาม
งามน้ำใจ ไหลเป็นสายธาร
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้ มีสัตว์ป่า
ความสมดุลย์
คือคุณ ตามธรรมชาติ
ดินน้ำ ลมฟ้า อากาศ
เติมวาด ชุบชีวิตชน
หมู่ไม้พันธ์
อยู่กัน มาหลายชั่วคน
ให้ใบ ให้ดอก ให้ผล
ให้คน ได้ผลประโยชน์
กู่เรื่องราว
บอกกล่าว ถึงความ รู้สึก
เป็นเพียง สามัญสำนึก
และการ ห่วงหาอาทร
ตอนนี้เรา
สิ้นเงาไม้ ไม่เหมือนก่อน
ชุ่มชื่น กลับกลายเป็นร้อน
เป็นแรง ระแหงระเหิด
ความแห้งแล้ง ความชุ่มชื้น
อย่างไหน ที่เราชอบใจ
ความร่ำรวย ความยากจน
อย่างไหน ที่คนชอบกัน
ที่ความ สมบูรณ์
ของหมู่ แมกไม้
ต้นสาย ต้นน้ำลำธาร
มาจากป่า สู่เมือง
จากเขา ทะมึน
หล่อเลี้ยง ผู้คน
ในแท่น คอนกรีต
ยามนี้เรา จึงมาร้องเพลง
เพื่อบอก บรรเลงเสียงเพลง จากใจ
เมืองนั้นมี ความศิวิไล
เมื่อมี ป่าไม้ ต้นน้ำลำธาร
มีนกกา หากิน บินว่อน
เหลือแม่ ลูกอ่อน
มีนม ให้ลูกกิน
คนหากิน สัตว์ก็หากิน
เราไม่เบียดเบียนกัน และกัน
ต้นไม้งาม คนก็งดงาม
งามน้ำใจ ไหลเป็นสายธาร
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้มีสัตว์ป่า
ยามนี้เรา จึงมาร้องเพลง
เพื่อบอก บรรเลงเสียงเพลง จากใจ
เมืองนั้นมี ความศิวิไล
เมื่อมี ป่าไม้ ต้นน้ำลำธาร
มีนกกา หากิน บินว่อน
เหลือแม่ ลูกอ่อน
มีนม ให้ลูกกิน
คนหากิน สัตว์หากิน
เราไม่เบียด
เบียนกัน และกัน
ต้นไม้งาม คนงดงาม
งามน้ำใจ ไหลเป็นสายธาร
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้ มีสัตว์ป่า
ความแห้งแล้ง ความชุ่มชื้น
อย่างไหน ที่คนชอบใจ
ความร่ำรวย ความยากจน
อย่างไหน ที่คนชอบกัน
ความสมบูรณ์
ของหมู่แมกไม้
ต้นสาย ต้นน้ำลำธาร
จากป่า สู่เมือง
จากเขา ทะมึน
หล่อเลี้ยง ผู้คน
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้ มีสัตว์ป่า
คนหากิน สัตว์หากิน
เรา ไม่เบียดเบียนกัน และกัน
ต้นไม้งาม คนงดงาม
งามน้ำใจ ไหลเป็นสายธาร
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้มีสัตว์ป่า มีสัตว์ป่า
เรา ไม่เบียด
เบียนกัน และกัน
ต้นไม้งาม คนงดงาม
งามน้ำใจ ไหลเป็นสายธาร
ชุบชีวิต ทุกฝ่ายเบิกบาน
มีคน มีต้นไม้ มีสัตว์ป่า
“ชีวิตสัมพันธ์” เป็นบทเพลงที่แต่งโดย “แอ๊ด คาราบาว” (ยืนยง โอภากุล) กับ “อัสนี โชติกุล” ร่วมขับร้องโดยศิลปินเพลงเพื่อชีวิตแถวหน้าในขณะนั้น ประกอบด้วย (เรียงตามลำดับการลงเสียง)
สุรชัย จันทิมาธร
ยืนยง โอภากุล
อัสนี โชติกุล
ปรีชา ชนะภัย
สุเทพ ถวัลย์วิวัฒน์กุล
พงษ์เทพ กระโดนชำนาญ
สีเผือก คนด่านเกวียน
เทียรี่ เมฆวัฒนา
(ร้องประสาน วงกะท้อน และวงคาราบาว)
บทเพลง “ชีวิตสัมพันธ์” เป็น Single การกุศลในปี พ.ศ. 2530 มีเนื้อหาอุทิศแก่มวลมนุษยชาติกับสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับ “โครงการอีสานเขียว” ของกองทัพบก อันเนื่องมาจากปัญหาความแห้งแล้งในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย และเพื่อเป็นกำลังใจในการต่อสู้ หรือเสนอแนะแนวทางแก้ปัญหาต่อไป
บทเพลง “ชีวิตสัมพันธ์” ถูกเผยแพร่ต่อสาธารณชนเป็นครั้งแรกในคอนเสิร์ต “เวลคัม ทู อิสานเขียว” เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2530 ณ สนามกีฬากองทัพบก โดยภายหลังได้บรรจุในอัลบั้มเทปแพคคู่บันทึกการแสดงสดคอนเสิร์ต “สายธารสู่อิสานเขียว” กลายเป็นเพลงระดับตำนานที่ใช้รณรงค์สร้างจิตสำนึกให้ตระหนักถึงความสำคัญของธรรมชาติ และสภาวะแวดล้อมของไทยตามอย่าง We are the World
โฆษณาแฟลตปลาทอง We are the World ภาคตลกคาเฟ่
(ล้อต๊อก) คุ้มจริงๆ คุ้มจริงๆ ยิ่งกว่าคุ้ม คุ้มทุกสิ่ง
(ชูศรี) คุ้มที่แฟลตปลาทองงงง…
(โน๊ต เชิญยิ้ม) จองเพียงแค่ห้าพัน อยู่กันสุขสันต์ สบาย สบาย
(น้อย โพธิ์งาม) ดาวน์ก็น้อยผ่อนนิด โอนสิทธิ์โฉนด เอาไปเลยง่ายดาย
(ชูศรี) ง่ายๆๆๆๆ
(ดอน จมูกบาน) จะมาจะไปใกล้หมด
(ป๋าเทพ) สะดวกมีรถเมล์ผ่าน
(น้อย-โน๊ต) มีสระว่ายน้ำ และมีสวนหย่อม
(ล้อต๊อก-ชูศรี) ปลาทองมีพร้อมทุกสิ่ง
(ดอน จมูกบาน) วันที่เก้าเดือนเก้า
(ล้อต๊อก-ชูศรี-น้อย) เร็วเข้าอย่าช้ารอรี
(โน๊ต เชิญยิ้ม) จองแฟลตปลาทอง รังสิตวันนี้
(ทุกคน) จองเพียงแค่ห้าพัน (เอ้า)
วันที่เก้าเดือนเก้า เร็วเข้าอย่าช้ารอรี
จองแฟลตดีๆ ดีออกอย่างนี้ ไปจองแค่วันเดียว
(ป๋าเทพ) ยัยๆๆ ยา ยา…
วันที่ 9 เดือน 9 เมื่อ ปี พ.ศ. 2532 คือวันเปิดจองโครงการ “แฟลตปลาทอง” ที่เรียกเสียงฮือฮาได้สุดๆ ในยุคนั้น เพราะมีแคมเปญโฆษณาทางโทรทัศน์เลียนแบบ We are the World ชวนให้คนไปจับจองห้องแฟลตในวันเปิดตัววันแรก
โดยมีการรวบรวมเอา Superstar ตลกคาเฟ่แถวหน้าในยุคนั้น (แต่ไม่มีเด๋อ ดอกสะเดา มีเพียงดอน จมูกบาน จากคณะของเด๋อ) มารวมตัวกัน ไม่ว่าจะเป็น ล้อต๊อก, ชูศรี มีสมมนต์, โน๊ต เชิญยิ้ม, น้อย โพธิ์งาม, ดอน จมูกบาน และ เทพ โพธิ์งาม
