Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim

Subscribe to our newsletter

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam
[contact-form-7 id="9582" html_class="default"]

สดจากบึงละหาน สู่จานเด็ดดอนละนาม

บึงละหาน อ.จัตุรัส จ.ชัยภูมิ เป็นบึงขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 ของประเทศไทย มีพื้นที่รอบบึงกว้างกว่า 18,500 ไร่ และมีพันธุ์ปลานานาชนิดอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นปลาตะเพียน ปลาตอง ปลาฉลาด ปลาช่อน ปลาชะโด ปลาแรด ปลาเนื้ออ่อน ปลากราย ฯลฯ ชาวบ้านในบริเวณนี้จึงอาศัยบึงแห่งนี้ในการทำประมงน้ำจืด

นอกจากปลาสด ๆ จากบึงแล้ว ที่บ้านดอนละนาม ต.ละหาน อ.จัตุรัส ยังมีภูมิปัญญาที่สืบสานกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย เป็นการแปรรูปสัตว์น้ำ ซึ่งปัจจุบันชาวบ้านได้รวมตัวกันเป็น “กลุ่มแปรรูปสัตว์น้ำดอนละนาม” ผลิตสินค้าชุมชนที่มีชื่อเสียงของจังหวัดชัยภูมิ

แม่ประนอมโชว์ปลากรายตัวใหญ่

วันนี้เราได้เจอกับ แม่ประนอมประนอม นามนภาวรรณ ประธานกลุ่มฯ พร้อมปลาหลากหลายพันธุ์ ที่เตรียมสาธิตการแปรรูปปลาให้ทุกคนได้ชม และชิมเมนูเด็ดประจำถิ่น ไม่ว่าจะเป็นปลาส้ม ส้มไข่ปลา ปลากราย ทอดมันปลากราย ปลาส้มฟัก (แหนมปลา) หนังปลาทอด ฯลฯ

แม่ประนอม เล่าว่า ลักษณะของกลุ่มแปรรูปสัตว์น้ำดอนละนาม เริ่มจากการรับซื้อปลามาจากชาวประมง ซึ่งจะทำการจับปลาตลอดทั้งปี จะมีเว้นหรือพักบ้างก็ตามจุดที่ระบุว่าเป็นเขตห้ามล่า รวมทั้งช่วงฤดูกาลที่ปลาวางไข่ ส่วนปริมาณผลผลิตนั้น แม่ประนอมบอกว่าไม่มีวันหมดไป หากปลาพันธุ์ไหนมีน้อยลงทางหน่วยงานที่ดูแลจะปล่อยปลาพันธุ์นั้นลงไป ตั้งแต่เล็กจนโต บึงละหานก็ยังมีปลาให้กินไม่ขาด

ส่วนปลาที่หายากและมีราคาแพงที่สุด คือ ปลาคล้าว และปลาเนื้ออ่อน หากนำมาขูดเอาแต่เนื้อจะตกกิโลกรัมละ 200-300 บาท เนื่องจากปลา 1 กิโลกรัม ขูดออกมาเป็นเนื้อได้เพียง 4-5 ขีดเท่านั้น

ปัจจุบันกลุ่มแปรรูปสัตว์น้ำดอนละนาม มีสมาชิกกว่า 20 ครัวเรือน แต่ละบ้านก็จะทำการแปรรูปผลิตภัณฑ์หมุนเวียนกันไป อย่างบ้านของแม่ประนอม ก็จะทำปลาส้มประมาณ 20 กิโลกรัมต่อสัปดาห์ บางเจ้าทำเป็นร้อยกิโลกรัมเลยก็มี

แหนมปลา

ผลิตภัณฑ์แปรรูปบ้านดอนละนาม จะส่งขายให้กับบรรดาร้านอาหารต่าง ๆ ทั้งในจังหวัดชัยภูมิ เพราะเป็นเมนูเด็ดที่ใครมาแล้วอยากชิม อยากซื้อหากลับบ้าน นอกจากนั้นก็นำไปขายตามตลาด รวมทั้งช่องทางออนไลน์

สำหรับผู้ที่สนใจเข้ามาศึกษาเรียนรู้พร้อมการชิมเมนูต่าง ๆ ของบ้านละนาม สามารถติดต่อมาทางแม่ประนอมได้

ระหว่างที่พูดคุยกับแม่ประนอม ก็ได้ชมขั้นตอนการแปรรูปปลา เริ่มจากของเด็ดประจำถิ่น “ปลาส้มไร้ก้าง” ซึ่งจะนำปลามาล้างให้สะอาด ขูดเกล็ด ควักไส้ออกให้หมด นำมาบั้งเป็นริ้ว ๆ ซอยให้ก้างด้านในขาด คนทำปลาจะรู้ได้เองจากเสียง กึ๊ก ๆ เมื่อคมมีดกรีดลงไปก้างปลา จากนั้นต้องนำปลาไปฟรีซ ด้วยการหมกน้ำแข็งและเกลือไว้ 4 ชั่วโมง แล้วนำข้าวสวยหรือข้าวเหนียวคลุกกระเทียมและเกลือ แล้วใส่ไปในท้องปลา จากนั้นก็นำใส่ถุงพลาสติก ไล่ลมออกให้หมด

ตอนนี้เราได้เห็นกรรมวิธีแบบชาวบ้าน โดยจะนำปลาในถุงมาแนบกับลำตัว แล้วรีดลมออกไปให้หมด หากไม่หมดมันจะมีกลิ่นหืน มัดปากถุงวางทิ้งไว้ 2 วัน แล้วค่อยนำไปเข้าฟรีซไว้ เพื่อรอจำหน่าย

ทอดมันปลากราย

นอกจากนั้นยังมีการโชว์ขูดเนื้อปลากราย ซึ่งมาจากปลาฉลาดและปลากรายเท่านั้น มองแล้วดูเหมือนง่าย แต่ก็แอบมีกระบวนการเล็กน้อย คือต้องนำมาที่ล่างสะอาดแล้วไปฟรีซก่อนนำมาขูดเนื้อ เพราะจะทำให้เนื้อเด้งฟู เนื้อปลากรายนำไปทำทอดมันปลากราย ได้ชิมแล้ว อร่อยจริง ๆ

การทำส้มไข่ปลา

หากมีไข่ปลา ชาวบ้านก็จะนำไปทำ “ส้มไข่ปลา” ส่วนผสมก็จะคล้าย ๆ กัน คือใช้ข้าวสวย เกลือ และกระเทียมหมักไว้ แม่ประนอมบอกว่าต้อง “ทิ้งเยื่อใย”  ซึ่งหมายถึงส่วนที่เป็นเครื่องในปลาที่ติดมากับไข่ปลา เป็นส่วนที่อาจจะดูไม่สวย จากนั้นทิ้งไว้สัก 2 คืน นำมาทอดหรือนึ่ง โดยไม่ต้องปั้น

นอกจากจะนำหนังปลาไปทอดเป็นของกินเล่นได้แล้ว ส่วนที่เหลือซึ่งส่วนใหญ่เป็นก้างปลาและเศษต่าง ๆ ชาวบ้านจะมารับไปทำปุ๋ยหมัก รักษ์โลกดีแท้

ปลาส้มไร้ก้าง

จากภูมิปัญญาที่ยาวนาน มาถึงจานเด็ดที่เรียงราย ทั้งปลาส้มไร้ก้าง ทอดหอม ๆ รสชาติกำลังดี ปลาส้มฟัก (ห่อใบตอง)  เมนูนี้เด็ดมาก รสสัมผัสคล้ายกับฮื่อก้วย รสชาติเปรี้ยวนิดเค็มหน่อย มีข้าวเหนียวส้มตำมาเพิ่มรสชาติ ถึงจะอิ่มท้องกับมื้อเที่ยงมาแล้ว ทุกคนก็ไม่อยากพลาดกับช่วงเวลาที่เข้าถึงรสชาติอีสานในบ้านของเจ้าถิ่นตัวจริง

ประนอม นามนภาวรรณ (แบรนด์แม่ประนอม)

โทร.085 025 3245

Facebook : แม่ประนอม แปรรูปปลา ดอนละนาม

Post a comment

18 + eighteen =